Повеќе од еден милион државни службеници вработени во американската администрација од вчера се најдоа на принуден одмор откако Сенатот и Конгресот на САД бидејќи не го прифатија финансирањето на Законот за здравствено осигурување, таканаречениот Обамакер и во новата финансиска година влегоа без буџет.
- Сакам да бидам јасен околу тоа што ќе се смени. Владини канцеларии ќе се затворат. Платите ќе доцнат. Витални услуги од кои зависат нашите пензионери, ветерани, жени и деца, компаниите и за економијата, ќе бидат силно притиснати.
Сопствениците на компании ќе се соочат со доцнење во собирањето капитал, барањето дозволи за инфраструктурата или во обновата по ураганот Сенди. Ветераните кои се жртвувале за нашата земја ќе откријат дека нема доволно работници во центрите за нивна поддршка. Туристите ќе бидат соочени со затворени национални паркови и споменици, од Јосемити до музеите Смитсонијан и Статуата на Слободата, изјави претседателот Барак Обама во завчерашното попладневно обраќање, со кое побара од републиканците во Конгресот без нови барања да изгласаат да продолжи финансирањето на Владата.И директорката на буџетската служба на Белата куќа, Силвија Баруел го повика Конгресот да дејствува брзо и да донесе одлука за обезбедување на привремено финансирање за да има доволно време да се изгласа буџетот и да се обнови работата на најважните јавни служби и програми.
Понеделничката драма во Вашингтон, по целодневно гласање и прегласување во двата дома, кулминираше откако Сенатот во кој мнозинството се демократи во текот на денот усвои буџетски предлог, кој предвидува финансирање на Обамакер, така што буџетскиот закон го вратија на одлучување во Конгресот.
Конгресот по повеќечасовни консултации со републиканците почна гласање синоќа околу 20 часот по локално време и по полчасовна дебата изгласа нов предлог-буџет, со кој финансирањето на Обамакер го одлага за следната година.
Партиска драма меѓу републиканците
Пред самото гласање се одиграла мала партиска драма меѓу републиканците, бидејќи сенаторите на таканаречената умерена струја, се обиделе да издејствуваат мнозинството нивни колеги сепак да гласа за некој вид компромисен предлог, со кој би бил избегнат престанок на финансирање на активностите на федералната влада.
Меѓутоа, од крилото блиско до конзервативното движење никако не дозволувале да дојде до договор со демократите доколку тие не се откажат од финансирање на законот за здравствена заштита. Овие конгресмени изјавиле дека по гласањето назад во Сенатот испраќаат модифициран предлог буџет, кој не го укинува Обамакер, туку финансирањето го одлага на една година.
Бидејќи времето до полноќ до кога требало да се изгласа законот истекувало, Сенатот веднаш се состанал и веќе во 21.30 по брзото гласање го одбил предлогот на републиканскиот конгрес со 54 гласови за и 46 против, враќајќи ја така својата верзија на ново одлучување во Конгресот.
Истовремено со гласањето се одвивало и политичко лобирање бидејќи претседателот на САД Барак Обама телефонски ги повикал водачите на републиканците и демократите во Конгресот и Сенатот апелирајќи да изгласаат буџет со кој би биле одобрени средства за веќе усвоениот закон за здравствено осигурување.
Еден час пред полноќ Си-Ен-Ен пренесе дека водачите на републиканците нудат преговори на демократите околу усвојувањето на буџетот, но набрзо потоа првиот човек на демократската партија во сенатот, Хари Рид позади говорницата го одби тој предлог. По неуспехот на потенцијалните преговори Конгресот повеќе не гласаше.
Во меѓувреме, претседателот на САД, Барак Обама, потпиша закон со кој со осигурува дека припадниците на војската на САД и крајбрежната стража ќе добиваат плати и во текот на финансиската блокада на владата.
Обама рече дека американската војска ќе остане во нормален статус на функционирање, по неусвоениот буџет во конгресот но ги предупреди цивилите кои се вработени во Министерството за одбрана дека можеби ќе мора да одат на принуден одмор.
"Знам дека наредните денови би можеле да донесат голема неизвесност вклучувајќи можни принудни одмори. Вие и вашите семејства заслужувате повеќе од нефункционирањето кое го видовме во Конгресот", рече Обама во телевизиското обраќање веднаш откако стапи на сила финансиската блокада на владата во Вашингтон.
Американскиот претседател вети дека ќе стори се Конгресот да ја деблокира повторно владата во Вашингтон, што поскоро, пренесе агенцијата Ројтерс.
После стапувањето на сила за укинување на финансирање на владата двете страни можат да продолжат со преговорите и ја прекинат блокадата во моментот кога ќе дојде до договор за буџетот за финансирање на Обамакер.
Американската влада последен пат заради неусвојување на буџет била блокирана три недели на крајот на 1995 година.
Блокадата голтаа 300 мил. долари дневно
Делумната финансиска блокада ќе ја чини САД најмалку 300 милиони долари дневно изгубен бруто домашен производ (БДП), процени истражувачката компанија ИХС. Иако е тоа само делче од економијата вредна 15.700 милијарди долари, негативните последици на финансиската блокада на владата, доколку потрае, веројатно ќе расте, бидејќи ја поткопува довербата и на претпријатијата и на потрошувачите, јавува њујоршката агенција Блумберг.
ИХС проценува дека во случај на еднонеделна блокада на владата, прогнозата за стопанскиот раст на САД од 2,2 отсто за последниот квартал би била намалена за 0,2 процентни поени, а дека тринеделна блокада на владата како онаа од 1995/1996 година би го намалила американскиот БДП меѓу 0,9 и 1,4 процентни поени.
Што нуди Обамакер?
Што всушност нуди новиот Закон за здравствено осигурување предложен од претседателот Барак Обама? Чекорот е дел од внатрешната политика на Обама, која има цел да обезбеди субвенционирано здравствено осигурување за милиони неосигурени Американци. Тоа е најамбициозната социјална програма во САД од претставувањето на Медикер во 60-те години од минатиот век.
Покрај клучните промени, кои стапија на сила вчера и покрај блокадата на администрацијата, постои несигурност за резултатот на т.н. Обамакер, јавува ДПА.
Неосигурените Американци кои не добиваат здравствено осигурување од работодавачите ќе треба да си купат осигурување или ќе бидат казнети од почетокот на јануари. Оваа недела ќе може да купат здравствено осигурување од он-лајн фирми за осигурување.
Владата веќе овозможи пролонгирање за една година воведување на друг клучен елемент од законот со кој се бара сите фирми со над 50 вработени да понудат здравствено осигурување.
Републиканците кои се во опозиција со месеци се борат да го спречат Обамакер бидејќи сметаат дека тој проект е штетен бидејќи ќе ги зголеми расходите за здравствено осигурување на работодавачите и ќе го ограничи вработувањето. На тоа се противи и трговскиот синџир Хоум дипот кој соопшти дека нема да осигура 20.000 вработени на неполн работен ден. Ју-Пи-Ес соопшти дека нема да ги осигурува сопругите или сопрузите на вработените.
Од друга страна пак, до 2014 година се очекува околу седум милиони Американци да се осигураат преку берзите и уште осум милиони да добијат здравствено осигурување од проширувањето на владината програма Медикејд за сиромашни луѓе.
Според анкета на Галуп, 49 отсто Американци не ја одобруваат реформата, додека 41 отсто ја одобруваат. Околу 30 отсто тврдат дека не се запознати со деталите од законот. Според анкетата, 65 отсто од неосигурените Американци планираат да побараат осигурување за да избегнат плаќање казни. Околу 25 отсто навеле дека повеќе би сакале да ја платат казната.
Аналитичари од Прајс-Вотерхаус-Куперс сметаат дека околу 30 милиони Американци ќе бидат осигурени благодарение на реформата - 45 отсто сами ќе си купат осигурување, 32 отсто ќе бидат во оние чие осигурување се покрива од владини фондови за сиромашни и 23 отсто ќе бидат осигурани од работодавачите за првпат.
